Diyet dışı yaklaşım; diyet listelerinin ve diyet yasaklarının olmadığı bir yaklaşımdır.

Diyet dışı yaklaşımda; odak noktası beden ağırlığı denetimi değildir. Kilo almak veya vermek gibi bir amaç  yoktur. Odak noktası tartı değil, davranışlar ve düşüncelerdir. Beden çeşitliliğini kabul eden ve kilodan bağımsız olarak sağlığı geliştirmeyi hedefleyen bir yaklaşımdır.

Sağlık dediğimiz zaman günümüzde ilk akla gelen genelde fiziksel sağlığımız oluyor ancak diyet dışı yaklaşımda tek amaç fiziksel sağlığı iyileştirmek değil, hem fiziksel, hem ruhsal, hem de sosyal sağlığı korumak ve geliştirmektir. Bu nedenle beslenmeye de daha bütüncül bir bakış açısıyla ve daha geniş bir pencereden bakmamızı sağlar.

​

Diyet yaklaşımından en temel farkı; diyet listesinin, diyet kurallarının olmaması ve diyet zihniyetini reddetmesidir. Yani tamamen farklı ve yeni bir yoldur. Danışanlarımıza neyi, ne kadar, ne zaman tüketeceğini söyleyen listeler yoktur. Bunun yerine bedenlerinin sinyallerini ve bireysel tatmin olma faktörünü göz önünde tutarak beslenmesi öğretilir. Bizim kurallarımız değil, ilkelerimiz vardır. Bu ilkeler ışığında verdiğimiz sezgisel yeme eğitimi aracılığı ile kişiler kendi bedenlerini dinlemeyi öğrenirler: Neyi, ne kadar, ne zaman tüketeceklerini öğrenirler. Kişinin dışsal diyet bilgileriyle değil, içsel bilgelikle hareket edilmesi sağlanır. Bu nedenle oldukça bireysel bir yaklaşım ve süreçtir.

​

Diyeti neden reddediyoruz?

2018’de yapılan bir araştırmada; kilo alınacağının en kuvvetli kriterinin diyet yapmak olduğu gösterilmiştir. Hatta diyet yapmak ve kilo almak arasındaki ilişki, sigara içmek ve akciğer kanseri olmak arasındaki ilişki kadar güçlü bir kanıta sahiptir. Bu nedenle diyeti reddediyoruz.

Daha da açacak olursak: Diyet yapmak, bir anlamda kıtlığa girmektir. Biyolojimiz, diyetleri ve kıtlığı birbirinden ayırt edemez. Çok kısıtlayıcı bir diyet yapmasanız bile bu böyledir. İsminin ne olduğunun önemi yoktur. İster diyet deyin, ister temiz beslenme deyin, ister dikkat etmek deyin, ister yaşam tarzı deyin. Kıtlık, her koşulda kıtlıktır. İnsan biyolojisi, kıtlık anında, iştahı ve yemeklere olan ilgiyi arttırır. Bu son derece doğal bir tepki olmasına rağmen bu birçok kişi tarafından “iradesizlik” “başarısızlık” olarak algılanmaktadır. Ancak biyoloji ile savaşmak imkansızdır. Her seferinde biyoloji galip gelir, her seferinde iradesiz olan siz olursunuz. Bu böyle belki 5, belki 10 yıl devam edebilir. Belki daha uzun yıllar "kronik diyetçi" olarak yaşayabiliriz. Aslında kilo kaybı hedefine ulaşılamadan, veya ulaşılsa bile koruyamadan, veya ulaşılsa bile daha fazla kilo vermek isteyerek geçirilen diyet yıllarının başarılı bir süreç olduğunu söyleyemeyiz. İşe yaramaz bir yöntemi kullanarak ömrünüzü geçirmekle ve birkaç bozulmuş yeme davranışı edinmekle ile kalırsınız.

​

Diyeti reddetmek, koşulsuz yeme izni vermektir. Ancak bu aklımıza eseni yiyelim demek değildir. Besinleri sağlıklı-sağlıksız diye ayırt etmeden, porsiyon kontrolü yapma gereği duymadan, saaten bağımsız olarak, açken veya tokken, dengelemeden, telafi etmeden canınızın istediğini istediğiniz an yiyebileceğinizi bilmek; YANİ bir şeyi KOŞULSUZ yiyebileceğini bilmek, yeme isteğini azaltan ilk koşuldur. Diyeti reddederek beslenmek; başlangıçta sadece "besin değeri düşük" besinlerle besleneceğinizi veya aşırı yiyeceğinizi düşündürse de; özgürlük verdiği için belli bir süre sonra canınız sürekli "besin değeri düşük" besinleri çekmemeye başlar. 

Hatta diyet dışı yaklaşım, en çok öaz saygı, öz bakım ve öz şefkat üzerine çalışır. Diyet yapmak, ruha ve bedene iyi gelmediği için diyeti reddediyoruz ancak sürekli olarak bedeni beslemeyen ve belki zarar veren besinleri tüketmek de öz saygıya sığmadığı için, amacımız aklımıza eseni yemek değil, beden sinyallerimizi dinleyerek yargılamadan "şefkatli yemektir" ve öz bakımlarımızı yapmaktır.

​

Diyet dışı yaklaşımın amacı; senelerce kilo al-ver döngüsü içinde bulunan, işe yaramayan bir diyet sistemi içinde yıllarını harcayan ve buna bağlı olarak bozulmuş yeme davranışına sahip kişileri "diyet kültürü bataklığı"ndan çıkarmak ve bütüncül şekilde sağlığı geliştirmektir. Besinlerle ve bedeni ile olan ilişkisini iyileştirmek isteyen herkese hizmet eder.

 

Diyet dışı yaklaşım beden ağırlığı denetimi için kullanılamaz. Amaç kilo almak veya vermek değildir. Bu motivasyon ile diyet dışı yaklaşım çalışmak, diyet yapmaktır ve yine işe yaramayacaktır. Kiloyu kontrol etmeye çalışmak yerine; öz bakım davranışları geliştirerek ve sürdürülebilirlik kazandırarak "kendi sağlıklı kilo aralığımızda" olmamıza aracı olur. "Kendi sağlıklı kilo aralığımız"; beden kütle indeksi ile hesaplanamaz ve önceden tahmin edilemez. Bu kilo aralığını bulmanın tek yolu; hem bedensel, hem ruhsal, hem de sosyal ihtiyaçlarımızı karşılayarak beslenebilmektir. Diyet dışı yaklaşım bunu sağlamaktadır.